กิตฺตาวตา นุ โข ภนฺเต ภิกฺขุ สํขิตฺเตน ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺโต โหติ อจฺจนฺตนิฏฺโฐ อจฺจนฺตโยคกฺเขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริยาสาโน เสฏฺโฐ เทวมนุสฺสานํ –

มหาตณฺหาสงฺขยสุตฺต

ปุจฺฉา – มหาตณฺหาสงฺขยสุตฺตํ ปนาวุโส ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สาติํ ภิกฺขุํ เกวฏฺฏปุตฺตํ อารพฺภ ภาสิตํฯ

สาติสฺส ภนฺเต ภิกฺขุโน เกวฏฺฏปุตฺตสฺส เอวรูปํ ปาปกํ ทิฏฺฐิคตํ อุปฺปนฺนํ โหติ ‘‘ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ, ยถา ตเทวิทํ วิญฺญาณํ สนฺธาวติ สํสรติ อนญฺญ’’นฺติฯ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

ปุจฺฉา – อถ โข อาวุโส ภควา กถํ ภิกฺขู อามนฺเตตฺวา จ ปฏิปุจฺฉิตฺวา จ อนตฺตภาวทีปิกํ ธมฺมกถํ กเถสิฯ

วิสฺสชฺชนา – อถ ภนฺเต ภควา ภิกฺขู ‘‘ตํ กิํ มญฺญถ ภิกฺขเว, อปินายํ สาติ ภิกฺขุ เกวฏฺฏปุตฺโต อุสฺมีกโตปิ อิสฺมิํ ธมฺมวินเย’’ติ อามนฺเตตฺวา, ตุมฺเหปิ เม ภิกฺขเว เอวํ ธมฺมํ เทสิตํ อาชานาถตฺยาทินา ภิกฺขู ปฏิปุจฺฉิตฺวา จ ยํ ยเทว ภิกฺขเว ปจฺจยํ ปฏิจฺจ อุปฺปชฺชติ วิญฺญาณํ, เตน เตเนว วิญฺญาณํ ตฺเวว สงฺขฺยํ คจฺฉติ, จกฺขุญฺจ ปฏิจฺจ รูเป จ อุปฺปชฺชติ วิญฺญาณํ จกฺขุวิญฺญาณํ ตฺเวว สงฺขฺยํ คจฺฉติ, เอวมาทินา ภนฺเต อนตฺตตาทีปิกํ ธมฺมิํ กถํ กเถสิฯ

มหาอสฺสปุรสุตฺต

ปุจฺฉา – มหาอสฺสปุรสุตฺตํ ปนาวุโส ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – องฺเคสุ ภนฺเต อสฺสปุเร นาม องฺคานํ นิคเม พหู มนุสฺเส สทฺเธ ปสนฺเน อารพฺพฺภ ภาสิตํฯ พหู ภนฺเต มนุสฺสา สทฺธา ปสนฺนา ภิกฺขุสงฺฆํ สกฺกจฺจํ อุปฏฺฐหิํสุ, สพฺพกาลญฺจ รตนตฺตยปฏิสํยุตฺตํ วณฺณกถํเยว กถยิํสุฯ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ภาสิตํฯ